Η παράσταση αρχίζει…
Τον 5ο αιώνα πΧ στην Αθήνα η τέχνη του θεάτρου έφτασε στο απόγειό της. για τους Αθηναίους το θέατρο ήταν σχολείο.
Οι γυναίκες της Αθήνας, με αρχηγό τη Λυσιστράτη, αποφασίζουν να πάρουν την κατάσταση στα χέρια τους, με σκοπό να πείσουν τους λίγους αλλά ισχυρούς να σταματήσουν τον πόλεμο. Το σχέδιο είναι σατανικό: Kάνοντας αποχή από τα συζυγικά τους καθήκοντα, θα εκβιάσουν τους άντρες και θα τους εξαναγκάσουν να υπογράψουν την ανακωχή. Παρά τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν, τελικά τα καταφέρνουν, οι άντρες λυγίζουν και η ειρήνη επικρατεί.
Οι Όρνιθες σε σκηνοθεσία Κάρολου Κουν
Τον 5ο αιώνα πΧ στην Αθήνα η τέχνη του θεάτρου έφτασε στο απόγειό της. για τους Αθηναίους το θέατρο ήταν σχολείο.
Έκείνη την εποχή 3 ήταν οι μεγαλύτεροι τραγωδοί. Και ένας κωμικός.
Τα έργα τους, όσα έχουν σωθεί ανεβαίνουν μέχρι σήμερα σε παραστάσεις σε όλον τον κόσμο. Αισχύλος |
Σοφοκλής |
Ευριπίδης |
Αχαρνείς, Ιππείς, Νεφέλες, Σφήκες, Ειρήνη, Όρνιθες, Λυσιστράτη, Θεσμοφοριάζουσες, Βάτραχοι, Εκκλησιάζουσες, Πλούτος
Οι γυναίκες της Αθήνας, δώδεκα χρόνια μετά το τέλος του Πελοποννησιακού πολέμου, βλέπουν ότι τα πράγματα δεν πήγαιναν καλά στη διακυβέρνηση της χώρας. Έτσι μ' έναν έξυπνο τρόπο, καταλαμβάνουν αυτές την εξουσία! Επαγγέλλονται μια κοινωνία κοινοκτημοσύνης, δίκαιη και ειρηνική. Θα πετύχουν άραγε το σκοπό τους;
Οι γυναίκες της Αθήνας, με αρχηγό τη Λυσιστράτη, αποφασίζουν να πάρουν την κατάσταση στα χέρια τους, με σκοπό να πείσουν τους λίγους αλλά ισχυρούς να σταματήσουν τον πόλεμο. Το σχέδιο είναι σατανικό: Kάνοντας αποχή από τα συζυγικά τους καθήκοντα, θα εκβιάσουν τους άντρες και θα τους εξαναγκάσουν να υπογράψουν την ανακωχή. Παρά τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν, τελικά τα καταφέρνουν, οι άντρες λυγίζουν και η ειρήνη επικρατεί.
Η «Eιρήνη» παρουσιάστηκε το 421 π.Χ. στους δραματικούς αγώνες της εορτής των Μεγάλων Διονυσίων και κέρδισε το δεύτερο βραβείο. Ο Αριστοφάνης έγραψε την κωμωδία αυτή κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων μεταξύ Αθηναίων και Σπαρτιατών, που κατέληξαν στην ειρήνη του Νικία, με την οποία οι λαοί των δύο αντιπάλων ήλπιζαν ότι θα λήξει ο Πελοποννησιακός πόλεμος και θεωρείται ένα από τα πιο αντιπολεμικά έργα όλων των εποχών.
Όσοι ασχολούνταν με τη μόρφωση των νέων στην Αθήνα του 5ου αιώνα π.Χ. καταπιάνονταν με το βάθος και το πλάτος των ανθρωπιστικών προβλημάτων. Το έργο τους όμως αυτό όχι μόνο ήταν δύσκολο, αλλά αντίθετα ήταν εύκολο να παρεξηγηθεί, με δυσάρεστες πολλές φορές συνέπειες... Ο Φειδιππίδης, ο γιος του Στρεψιάδη, αποφασίζει ύστερα από προτροπή του πατέρα του να παρακολουθήσει μαθήματα στο Πανεπιστήμιο του Σωκράτη. Η ολοκληρωτική όμως μεταστροφή του Φειδιππίδη μετά τις σπουδές του θα απογοητεύσει το Στρεψιάδη, ο οποίος θα αποφασίσει να εκδικηθεί το Σωκράτη βάζοντας φωτιά στο Πανεπιστήμιό του.
Η Αθήνα το 414 π.Χ. περνούσε δύσκολες στιγμές που οφείλονταν τόσο στις συνέπειες του Πελλοπονησιακού πολέμου όσο και στη φιλοπόλεμη διάθεση των αρχηγών που απομάκρυνε κάθε ελπίδα για ειρήνη. Ο Αριστοφάνης πικραμένος με όλα αυτά έγραψε την εποχή εκείνη τους Όρνιθες, έργο παραμυθένιο, αφού παρουσιάζει τους ήρωες του ν' αναζητούν την ιδανική πολιτεία στους αιθέρες, κοντά στα πουλιά, μια που η ζωή στη γήινη πατρίδα τους είχε καταντήσει ανυπόφορη.
Όρνιθες, σκηνοθεσία Κάρολος Κουν, Θέατρο Ηρώδειο. |
Κάνε κλικ να δεις
Οι Όρνιθες σε σκηνοθεσία Κάρολου Κουν
Δείτε απόσπασμα και από την κωμωδία "Πλούτος" του Αριστοφάνη
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ (χώροι του θεάτρου)
Οι πρώτες παραστάσεις στην Αγορά της Αθήνας δίνονταν με κατασκευή ικριωμάτων (ικρίων). Σταδιακά το θέατρο αποκτά την μορφή του, συντιθέμενο από τρία διακριτά μέρη, το κοίλον, την ορχήστρα και την σκηνή. H αναζήτηση χώρων καλής ακουστικής οδήγησε, σε πλαγιές λόφων. Συχνά γινόταν συμπλήρωση χωμάτων, ακόμη και πλήρης επίχωση (Δίο, Mαντίνεια).
Η ορχήστρα: Πρόκειται για έναν ισοπεδωµένο, υπαίθριο, κυκλικό χώρο µε ένα βωµό στο κέντρο (αφιερωµένο στο θεό), γνωστό ως θυµέλη. Στην πρώτη αυτή φάση, ο κόσµος συγκεντρωνόταν όρθιος γύρω από την ορχήστρα.
Το κοίλον: Σχηματίστηκε σκάβοντας την πλαγιά ενός λόφου και χρησίμευε για να κάθονται οι θεατές, αποτελεί δηµιούργηµα του 5ου αι. π.Χ.
Η σκηνή: Ήταν ο χώρος των υποκριτών (ηθοποιών). Ήταν στην παρυφή της ορχήστρας, στον άξονα του κοίλου, κατασκευασµένη πρόχειρα από ξύλα και ύφασµα. Χρησίµευε ως αποδυτήριο και ως αποθήκη για τη θεατρική σκευή. Ο κύριος χώρος δράσης των υποκριτών ήταν το λογείον, υπερυψωµένη εξέδρα ανάµεσα στη σκηνή και την ορχήστρα.
Το κτήριο του θεάτρου ήταν πάντοτε υπαίθριο και αρµονικά ενταγµένο στο γύρω τοπίο. H ακουστική του µαρµάρινου θεάτρου είναι εξαιρετική. Το σκηνικό υλικό δεν είχε καµία σχέση µε το σηµερινό. Καταρχήν, αφού οι παραστάσεις γίνονταν σε εξωτερικό χώρο, πολύ συχνά είχαν ως φόντο την θάλασσα, το ηλιοβασίλεµα ή ένα βουνό. Γενικά υπήρχε απλούστερο σκηνικό υλικό και δεν υπήρχαν τεχνητοί φωτισµοί. Τέλος η δυνατότητα αλλαγής ενός σκηνικού ήταν περιορισµένη. Έτσι οι ζωγραφικοί πίνακες ήταν σταθεροί και προσαρτηµένοι πάνω σε δυο ξύλινους περιστρεφόµενους άξονες, τους περίακτους και οι αλλαγές σκηνικού στη διάρκεια της παράστασης µηδαµινές.
ΤΑ ΕΝΔΥΜΑΤΑ
Η παρουσίαση και η σκηνική ολοκλήρωση ενός έργου στο αρχαίο ελληνικό θέατρο περιελάµβανε και τη σκευή των υποκριτών (κοστούµι, µάσκα, υπόδηµα), απαραίτητο στοιχείο της διδασκαλίας που ανάγεται στη λατρεία του Διονύσου και ενσωµατώθηκε στην παράσταση ως σηµασιολογικό και λειτουργικό στοιχείο της.
ΜΑΣΚΑ – ΠΡΟΣΩΠΕΙΟ
Η χρήση της µάσκας εµφανίστηκε στην αρχαία Ελλάδα και συγκεκριµένα στις τελετές προς τιµή του θεού Διόνυσου. Οι θιασώτες του Διόνυσου έβαφαν το πρόσωπό τους µε το κατακάθι του κρασιού. Έβγαιναν από τον εαυτό τους, οδηγούνταν στην έκσταση και αυτοµάτως στη θεοληψία, στην κατάληψή τους από το πνεύµα του θεού. Στη συνέχεια η µάσκα έγινε αναπόσπαστο κοµµάτι του αρχαίου θεάτρου. Στο αρχαίο θέατρο τα προσωπεία (µάσκες) ήταν κατασκευασµένα ανάλογα µε το είδος του έργου, ώστε να δίνεται η κατάλληλη έκφραση (γελαστή, λυπηµένη, ειρωνική). Είχαν µεγάλα ανοίγµατα για το στόµα και τα µάτια και µε αδρές γραµµές ήταν ζωγραφισµένα τα χαρακτηριστικά των προσώπων του δράµατος.
Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ
Το αρχαίο θέατρο ήταν ένας χώρος κατάλληλα διαµορφωµένος για να δίνονται σ’ αυτόν παραστάσεις. Οι παραστάσεις άρχιζαν πολύ πρωί και κρατούσαν ως το βράδυ. Το εισιτήριο ήταν φτηνό αλλά και για όσους δεν είχαν να το πληρώσουν, το πλήρωνε η πολιτεία. Έπρεπε όλοι να βλέπουν θέατρο: άντρες, γυναίκες και παιδιά. Γιατί το θεωρούσαν όχι µόνο ευχαρίστηση και ψυχαγωγία αλλά ένα από τα καλύτερα µέσα διαπαιδαγώγησης, ένα αληθινό σχολείο. Από το θέατρο, µάθαιναν τη ζωή, τα πάθη και τα συναισθήµατα που θα βίωναν στη ζωή τους. Οι θεατές αισθάνονταν συµπάθεια ή ανησυχία για την τύχη των ηρώων. Ο ποιητής έδινε τέτοια τροπή στην εξέλιξη του µύθου ώστε ο ήρωας έπεφτε µε αξιοπρέπεια και υπέκυπτε στους νόµους της ηθικής τάξης.Τέλος πηγαίνοντας να δει θέατρο, ο αρχαίος θεατής πίστευε πως θα απαλλασσόταν από το ψυχικό βάρος που κουβαλούσε και ότι θα ελευθερωνόταν από τα αρνητικά συναισθήµατα που βίωνε, µε αποτέλεσµα να αποκτά ψυχική ευεξία και ηθική ισορροπία.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου